Wulkan Toba – kiedy miała miejsce wielka erupcja?
Potężna erupcja superwulkanu Toba na wyspie Sumatra miała miejsce około 74 tysiące lat temu. Była to największa znana nam erupcja w ciągu ostatnich 2 milionów lat. Katastrofalne wydarzenie wpłynęło znacząco na klimat na całej Ziemi, redukując światową populację ludzką i powodując masowe wymieranie gatunków.
Wulkan Toba – lokalizacja i cechy
Superwulkan Toba położony jest na dzisiejszej indonezyjskiej wyspie Sumatra. Jej jezioro, **jezioro Toba**, powstało dokładnie w kalderze pozostawionej po wielkiej eksplozji. Obecnie jest to największe jezioro wulkaniczne na planecie:
– jego powierzchnia wynosi około 1 130 kilometrów kwadratowych,
– głębokość dochodzi nawet do 500 metrów,
– stanowi popularne miejsce turystyczne.
Toba należy do grupy tzw. superwulkanów – których erupcje są rzadkie, ale jednocześnie nietypowo potężne. Do dziś jest uważany za jeden z najgroźniejszych wulkanów na naszej planecie.
Erupcja sprzed 74 tysięcy lat – skutki globalne
Wybuch Tobą był ogromnym wydarzeniem geologicznym. Szacuje się, że podczas erupcji wydobyło się około **2800 kilometrów sześciennych popiołu i pyłów wulkanicznych** (dla porównania erupcja krakatau z 1883 roku wynosiła około 25 km³). Materiał ten przysłonił światło słoneczne na wiele lat, powodując gwałtowne ochłodzenie całej planety.
Według badań naukowych, eksplozja ta mogła doprowadzić do tzw. „wąskiego gardła ewolucyjnego”, ograniczając liczbę ludzi do niezwykle małej grupy, od której pochodzi praktycznie cała współczesna populacja.
Jak erupcja Toba wpłynęła na ludzkość?
Wiele teorii sugeruje, że efektem wybuchu Tobą było gwałtowne ochłodzenie klimatu Ziemi, zwane „wulkaniczną zimą”. Cytując National Geographic:
> „Teoretycznie wybuch wulkanu Toba mógł doprowadzić do krytycznie niskiej liczebności populacji ludzkiej. Liczba osób mogła spaść nawet do kilku tysięcy jednostek, co niemal doprowadziło gatunek nasz do wymarcia.”
Chociaż teoria ta wzbudzała wiele kontrowersji, obecnie eksperci przyznają zgodnie, że skala tego wydarzenia była gigantyczna i z pewnością znacząco wpłynęła zarówno na ekosystemy, jak i na ewolucję organizmów, w tym człowieka.
Czy erupcja Toba może się powtórzyć?
Superwulkany budzą obawy z powodu ich potencjalnego zagrożenia. Naukowcy uspokajają jednak, że możliwość kolejnego wybuchu Tobą w najbliższym czasie jest bardzo mała. Współczesna technologia pozwala obecnie na skuteczny monitoring takich miejsc i odpowiednie ostrzeganie ludzi na długo przed możliwym kataklizmem.
Podsumowując, erupcja Tobą sprzed 74 tysięcy lat była niezwykle silnym wydarzeniem o globalnych skutkach klimatycznych i ekologicznych, które prawdopodobnie znacząco wpłynęło na historię ludzkości. Dzisiaj pozostaje fascynującym obiektem badań naukowców z całego świata, przypominając nam, że Ziemia ma w sobie niezwykłą potęgę, którą należy z pokorą respektować.
