Kotlina Kłodzka powstała w wyniku długotrwałych procesów geologicznych, obejmujących ruchy tektoniczne, działalność erozyjną oraz wpływ lodowców. Jej obecna forma zawdzięcza powstanie głównie działalności tektonicznej oraz rzeźbiącej sile wód rzecznych z okresu trzeciorzędu (neogenu) i czwartorzędu (plejstocenu).
Procesy tektoniczne i ich znaczenie dla Kotliny Kłodzkiej
Historia powstania Kotliny Kłodzkiej rozpoczyna się około 30 milionów lat temu w neogenie, gdy silne ruchy tektoniczne przyczyniły się do wypiętrzenia Sudetów, a następnie do utworzenia zapadlin i rowów tektonicznych pomiędzy poszczególnymi pasmami górskimi. Kotlinę Kłodzką otaczają między innymi Góry Stołowe, Góry Bystrzyckie, Góry Bardzkie czy Masyw Śnieżnika, należące do Sudetów Środkowych i Wschodnich. Liczne uskoki skalne świadczą o intensywnej działalności tektonicznej w regionie.
Rzeźbotwórcza działalność wód i lodowców
Ostateczna forma kotliny wynika w znacznej mierze z procesów erozyjnych, głównie działalności rzecznej. Na przestrzeni milionów lat przepływające przez region rzeki, w szczególności Nysa Kłodzka i jej dopływy, stopniowo drążyły i poszerzały dno kotliny, pogłębiając także doliny boczne.
Plejstoceńskie zlodowacenia miały również znaczący – choć pośredni – wpływ na formowanie powierzchni Kotliny Kłodzkiej. Lodowce nie wkroczyły bezpośrednio do jej wnętrza, jednak ich obecność przyczyniła się do peryglacjalnych procesów erozji oraz akumulacji materiału skalnego, które znacząco zaważyły na teraźniejszej jej postaci.
Jak zauważa jedna z publikacji poświęconych historii regionu:
„Chociaż lodowiec nigdy bezpośrednio nie pokrył Kotliny Kłodzkiej, panujące w jej sąsiedztwie surowe warunki klimatyczne istotnie wpłynęły na przebieg procesów rzeźbotwórczych.”
Ciekawostki o Kotlinie Kłodzkiej
Obszar Kotliny Kłodzkiej jest nie tylko wyjątkowo interesujący geologicznie; znajduje się tu także wiele ciekawych pod względem historycznym miejsc. Oto kilka interesujących informacji:
- Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie – na obrzeżach kotliny znajduje się jedna z najpiękniejszych jaskiń w Polsce, słynąca z doskonale zachowanych form naciekowych;
- Błędne Skały – niezwykłe skalne labirynty położone w Górach Stołowych powstałe na skutek selektywnej erozji piaskowca;
- Wody mineralne – region Kotliny Kłodzkiej posiada liczne źródła wód leczniczych. Znajdują się tutaj takie uzdrowiska jak Polanica-Zdrój, Duszniki-Zdrój czy Kudowa-Zdrój.
Podsumowanie
Podsumowując, dzisiejsza Kotlina Kłodzka jest wynikiem wielowiekowej, skomplikowanej historii geologicznej. Powstała głównie wskutek procesów tektonicznych, następnie formowana i przekształcona przez działalność erozyjną rzek oraz wpływ pobliskich lodowców. Dzisiaj ten region przyciąga turystów nie tylko swoją niezwykłą budową geologiczną, ale również bogatym dziedzictwem historycznym, przyrodniczym oraz uzdrowiskowym.
